چکیده: بررسی عاشورا و پیوند آن بادفاع مقدّس ، علاوه بر نشان دادن لحظات معنوی وعاشورایی جبهه ها و رزمندگان ، پژوهشگران و ادیبان را دردرک بهتر ادبیات عاشواریی دفاع مقدّس و رسالت آثار ادبی کمک می کند.شعرعاشورایی که نقطه ی آغازش به قبل ازعاشورا برمی گردد،پس از گذراندن سال ها فراز و فرود به نحو زیبایی در هشت سال جنگ تحمیلی به ادبیات دفاع مقدس پیوند می خورد و منشأ تحوّلی بزرگ ورستاخیزی ادبی در ادبیا...

در این پژوهش سعی شده است پس از نشان دادن جایگاه رجز در ادبیّات عربی و ادبیّات فارسی، به بررسی رجزهای شهدای کربلا، شهدای بنی¬هاشم و سایر یاران امام در منابع دست اوّل و دوم و تحلیل محتوایی آنها پرداخته و بعد از آن با معرّفی منظومه¬های حماسی- مذهبی فارسی، که در آنها به رجزخوانی شهدای کربلا اشاره شده است، اشعاری را که در این منظومه¬ها عیناً به رجز شهدای کربلا پرداخته¬اند، از دل این مجموعه بیرون کشیده و ...

واقع? عاشورا، از آغاز زبان و ادبیات فارسی در شعر بیشتر شاعران ایران زمین، تجلی داشته­است. این واقع? سترگ چنان­که بیشتر محققان اذعان دارند، حادثه­ای دارای ابعاد مختلف و چند وجهی به شمار می­آید و شاعران فارسی زبان با رویکرد­های متفاوتی به این واقع? عظیم نگریسته­اند. در این بین، ابعاد تراژیک و عرفانی بیشترین بازتاب را در سیر شعر عاشورایی داشته­اند و ابعاد حماسی و پیام­های عاشورا کمتر مورد توجه قرا...

زمانی که ظلمی در جامعه ای رواج یابد، خاصه اگر از طرف دشمن بیگانه باشد، حمیت ملی مردم آن جامعه اجازه نمی دهد که این ظلم پابرجا بماند. در طول قرن های متمادی پشت مردم زجر کشیده ایران، زیر بار ستم حاکمان خود، خم شده بود. این افسردگی ها و زجرها در طلوع انقلاب اسلامی از جامعه ایران رخت بربست و حاکمیت اسلام به جای طاغوت، ارمغان بزرگی برای ملت قهرمان ایران بود. هنوز چند صباحی از این پیروزی نگذشته بود...

مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که در عزاداری های اخیر چه تغییراتی رخ داده است که مایه نگرانی قاطبه مؤمنان و روحانیان شده است. برای پاسخ به این سؤال، پس از بررسی انواع ادبی تراژدی، حماسه و مصیبت، نتیجه گرفته شده که یکی از تغییرات مهم در حوزه آثار ادبی عاشورا، تغییر از حماسه به تراژدی در سده های گذشته و تغییر از تراژدی به مصیبت در سال های اخیر است. ترکیب مصیبت با عشق زمینی، باعث ایجاد ن...

علامه سید محمدحسین فضل الله از فقیهان و شاعران معاصر عرب بود که در کنار تحصیل در علوم دینی به دلیل ذوق سرشار ادبی، در زمینه سرودن شعر نیز دیوان های با ارزشی دارد که تاکنون کمتر به آن ها توجه شده است از جمله دیوان «قصائد للإسلام والـحیاة»، و «فی ظلال الإسلام» و....که هرکدام قصائد زیبایی از علامه فضل الله را در خود جای داده اند. علامه فضل الله در دیوان «قصائد للإسلام والـحیاة» در قصیده ای تحت عنو...

قیام امام حسین(ع) در سال 61 هجری در برابر ستم واستبداد امویان بازتاب های فرازمانی وفرامکانی بسیاری در پی داشت. این قیام علاوه بر بُعد سیاسی و اجتماعی ابعاد فرهنگی ومعنوی مهمی به ارمغان آورد. در حوزه فرهنگی و به ویژه در ادبیات عربی بی وقفه حضور مستمر و مداومی داشت، که ادامه این تأثیر در ادبیات امروز جهان عرب بسیار چشمگیر بود. أدونیس از شاعران معاصر عرب و نامزد مشهور جایزه نوبل، از جمله شاعرانی به...

یکی از گونه های ادبیات، ادبیات عاشورایی است که در طی 14 قرن گذشته در میان توده های مردم از اهمیّت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. خاستگاه این نوع ادبی، مردم است. اولین حکومتی که به شکل جدی و حتّی گسترده به واقعه عاشورا پرداخت، حکومت صفویان بود زیرا به خاطر رسمی اعلام شدن مذهب شیعه و تشویق شعرا به سرودن اشعاری در مدح و منقبت اهل بیت، ادبیات عاشورایی بویژه شعر آن گسترش خاصی پیدا کرد. از میان ...

از آنجا کهبر پایه اصل اساسی بینامتنیت، هیچ متنی بدون پیش متن نیست و متن‌ها همواره بر پایه متن‌های گذشته بنا می‌شوند، لذا واقعه عاشورا، به مثابه یک متن، بسترهای مناسبی برای هم‌ذات‌پنداری در موقعیت‌های مشابه با عاشورا در اعصار بعد را فراهم می‌کند. از این روست که موقعیت‌هایی مانند انقلاب اسلامی ایران و نیز، دوران دفاع مقدس، سبب شده است که این هم‌ذات‌پنداری، در هنر و ادبیات، به ویژه شعرهای عاشورایی...